[ Pobierz całość w formacie PDF ]
tym, że krytykujący proponuje nam swego rodzaju grę, w myśl której na
płaszczyznie oficjalnej jesteśmy w dobrych stosunkach, nie musimy więc
reagować na krytykę, co jest tylko pozornie korzystne. Zostajemy bowiem
obciążeni emocjonalnie zarówno treścią krytyki jak i udawaniem, że nic
nie zauważyliśmy.
Aluzję można porównać do potwora, który jest grozny tylko w ciemności -
gdy zostanie ukazany w świetle dziennym, traci swą paraliżującą moc.
Asertywna reakcja na aluzyjną krytykę polega na ujawnieniu jej treści.
Po uczynieniu z aluzji komunikatu wprost, można już zareagować zgodnie z
poprzednio podanymi zasadami.
Można poprosić rozmówcę, aby rozszyfrował aluzję albo zrobić to samo�
dzielnie, prosząc o potwierdzenie interpretacji. Na przykład:
osoba B: Powiedziałaś, że ktoś tu jadł jak świnia. To ja jadłam w tym
miejscu. Rozumiem, że masz do mnie pretensje, że pobrudziłam ci obrus,
czy tak?
albo
osoba B: Mówisz, że wyglądam prześlicznie ale używasz tonu, który suge�
ruje coś odwrotnego. Nie wiem czy ci się właściwie podobam w tym ubra�
niu, czy nie. Chciałabym, abyś powiedział to otwarcie.
albo
osoba B: Jak wiesz, ja właśnie chodzę po górach. Czy mam rozumieć, że
moje życie seksualne jest zaburzone?
Krytyka zaskakująca.
Osoba krytykowana jest zaskoczona wypowiedzią krytyczną i nie ma goto�
wej odpowiedzi. Najczęstszą reakcją w takiej sytuacji jest próba "zacho�
wania twarzy" poprzez jakąś zborną, zorganizowaną odpowiedz, która jed�
nak - wymyślona pod presją czasu - nie musi być zgodna z opiniami osoby
krytykowanej.
Zachować się w tej sytuacji asertywnie, to dokładnie zrealizować defi�
nicję asertywnego zachowania - skoro osoba krytykowana nie wie co odpo�
wiedzieć, najbardziej prawdziwie stan jej może oddać na przykład takie
zdanie:
-Nie wiem co odpowiedzieć. Jestem zaskoczona. Chciałabym się chwilę za�
stanowić nad tym co powiedziałeś, zanim odpowiem.
Wbrew potocznym wyobrażeniom niewiele jest sytuacji, w których człowiek
musi reagować natychmiast. Zachowanie godności osobistej wymaga między
innymi szanowania i akceptacji swojego tempa reagowania.
W przedstawionych sposobach reagowania na krytykę wyraża się dążenie,
by człowiek - również w trudnej sytuacji - mógł być blisko samego sie�
bie.
Gdy w sytuacji niejednoznacznej powstaje w człowieku więcej niż jedna
reakcja, wszystkie powinny znalezć wyraz, gdyż wszystkie są prawdziwe.
Wykład 8
Wyrażanie uczuć pozytywnych
Dla niektórych osób wyrażanie uczuć pozytywnych jest trudne w ogóle,
inne doznają tej trudności jedynie wobec szczególnych adresatów - ko�
biet, starszych mężczyzn, rówieśników, osób będących autorytetami.
Problemy z wyrażaniem uczuć pozytywnych są w dużej mierze śladami prze�
szłości - wskazują, że człowiek miał kiedyś bliską osobę, która nie
umiała czy nie chciała takich uczuć przyjmować, a tym samym stała się
nauczycielem "niewyrażania".
Osoby, które nie wyrażają uczuć pozytywnych podają czasem takie argume�
nty na rzecz swojej postawy:
-Nie warto mówić o pozytywnych uczuciach, bo osoba, do której się to
czuje i tak wie o tym - na przykład kiedyś była poinformowana albo czuje
to intuicyjnie.
-Uczucia pozytywne są bardzo delikatne. Jeżeli będzie się o nich mówiło
za często i za głośno, wówczas znikną. Uczucia pozytywne najlepiej wzra�
stają w milczeniu.
-Wyrażanie uczuć pozytywnych stanowi zobowiazanie. Drugi człowiek może
pomyśleć, że jest nimi obdarzony na zawsze albo przecenić ich znaczenie,
intensywność czy głębokość, co ostatecznie doprowadzi do zawodu i niepo�
rozumienia.
Wszystkie te argumenty chronią człowieka przed prawdziwym wyrażaniem
siebie.
Im częściej się wyraża uczucia pozytywne, tym częściej się je przeżywa,
oczywiście o ile osoba, z którą jesteśmy w kontakcie nie ma kłopotów z
ich przyjmowaniem.
Wyrażanie uczuć pozytywnych może sprawić, że poczujemy się uciążliwie
zobowiązani, jeżeli wyrażamy uczucia, których naprawdę nie przeżywamy.
Niektórzy sprowadzają bogactwo uczuć pozytywnych do dwóch wyrażeń - lu�
bię cię i kocham cię, przy czym obawiają się, że pierwsze może być nie�
bezpiecznie rozumiane jako wstęp do drugiego.
Przy takiej perspektywie, całkowicie odpowiedzialne wyrażanie uczuć po�
zytywnych mogłoby mieć miejsce rzadko i pewnie wobec nielicznych osób w
naszym życiu.
Na szczęście istnieje wiele różnych odmian uczuć pozytywnych i wiele
trafnych wyrażeń dla ich określania, które - swobodnie stosowane - mogą
pomóc nam dokładnie poinformować otoczenie o tym co i w jakim stopniu
budzi naszą pozytywną reakcję. Oto przykładowa lista takich wyrażeń:
-Podobało mi się to, co powiedziałeś czy zrobiłeś.
-Mam do ciebie zaufanie.
-Lubię z tobą rozmawiać.
-Było mi przyjemnie spędzić ten czas z tobą.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
