[ Pobierz całość w formacie PDF ]
tym, że krytykujący proponuje nam swego rodzaju grę, w myśl której na
płaszczyznie oficjalnej jesteśmy w dobrych stosunkach, nie musimy więc
reagować na krytykę, co jest tylko pozornie korzystne. Zostajemy bowiem
obciążeni emocjonalnie zarówno treścią krytyki jak i udawaniem, że nic
nie zauważyliśmy.
Aluzję można porównać do potwora, który jest grozny tylko w ciemności -
gdy zostanie ukazany w świetle dziennym, traci swą paraliżującą moc.
Asertywna reakcja na aluzyjną krytykę polega na ujawnieniu jej treści.
Po uczynieniu z aluzji komunikatu wprost, można już zareagować zgodnie z
poprzednio podanymi zasadami.
Można poprosić rozmówcÄ™, aby rozszyfrowaÅ‚ aluzjÄ™ albo zrobić to samoÝ
dzielnie, prosząc o potwierdzenie interpretacji. Na przykład:
osoba B: Powiedziałaś, że ktoś tu jadł jak świnia. To ja jadłam w tym
miejscu. Rozumiem, że masz do mnie pretensje, że pobrudziłam ci obrus,
czy tak?
albo
osoba B: Mówisz, że wyglÄ…dam przeÅ›licznie ale używasz tonu, który sugeÝ
ruje coÅ› odwrotnego. Nie wiem czy ci siÄ™ wÅ‚aÅ›ciwie podobam w tym ubraÝ
niu, czy nie. Chciałabym, abyś powiedział to otwarcie.
albo
osoba B: Jak wiesz, ja właśnie chodzę po górach. Czy mam rozumieć, że
moje życie seksualne jest zaburzone?
Krytyka zaskakujÄ…ca.
Osoba krytykowana jest zaskoczona wypowiedziÄ… krytycznÄ… i nie ma gotoÝ
wej odpowiedzi. NajczÄ™stszÄ… reakcjÄ… w takiej sytuacji jest próba "zachoÝ
wania twarzy" poprzez jakÄ…Å› zbornÄ…, zorganizowanÄ… odpowiedz, która jedÝ
nak - wymyślona pod presją czasu - nie musi być zgodna z opiniami osoby
krytykowanej.
Zachować siÄ™ w tej sytuacji asertywnie, to dokÅ‚adnie zrealizować defiÝ
nicjÄ™ asertywnego zachowania - skoro osoba krytykowana nie wie co odpoÝ
wiedzieć, najbardziej prawdziwie stan jej może oddać na przykład takie
zdanie:
-Nie wiem co odpowiedzieć. Jestem zaskoczona. ChciaÅ‚abym siÄ™ chwilÄ™ zaÝ
stanowić nad tym co powiedziałeś, zanim odpowiem.
Wbrew potocznym wyobrażeniom niewiele jest sytuacji, w których człowiek
musi reagować natychmiast. Zachowanie godności osobistej wymaga między
innymi szanowania i akceptacji swojego tempa reagowania.
W przedstawionych sposobach reagowania na krytykę wyraża się dążenie,
by czÅ‚owiek - również w trudnej sytuacji - mógÅ‚ być blisko samego sieÝ
bie.
Gdy w sytuacji niejednoznacznej powstaje w człowieku więcej niż jedna
reakcja, wszystkie powinny znalezć wyraz, gdyż wszystkie są prawdziwe.
Wykład 8
Wyrażanie uczuć pozytywnych
Dla niektórych osób wyrażanie uczuć pozytywnych jest trudne w ogóle,
inne doznajÄ… tej trudnoÅ›ci jedynie wobec szczególnych adresatów - koÝ
biet, starszych mężczyzn, rówieśników, osób będących autorytetami.
Problemy z wyrażaniem uczuć pozytywnych sÄ… w dużej mierze Å›ladami przeÝ
szłości - wskazują, że człowiek miał kiedyś bliską osobę, która nie
umiała czy nie chciała takich uczuć przyjmować, a tym samym stała się
nauczycielem "niewyrażania".
Osoby, które nie wyrażajÄ… uczuć pozytywnych podajÄ… czasem takie argumeÝ
nty na rzecz swojej postawy:
-Nie warto mówić o pozytywnych uczuciach, bo osoba, do której się to
czuje i tak wie o tym - na przykład kiedyś była poinformowana albo czuje
to intuicyjnie.
-Uczucia pozytywne są bardzo delikatne. Jeżeli będzie się o nich mówiło
za czÄ™sto i za gÅ‚oÅ›no, wówczas zniknÄ…. Uczucia pozytywne najlepiej wzraÝ
stajÄ… w milczeniu.
-Wyrażanie uczuć pozytywnych stanowi zobowiazanie. Drugi człowiek może
pomyśleć, że jest nimi obdarzony na zawsze albo przecenić ich znaczenie,
intensywność czy gÅ‚Ä™bokość, co ostatecznie doprowadzi do zawodu i niepoÝ
rozumienia.
Wszystkie te argumenty chronią człowieka przed prawdziwym wyrażaniem
siebie.
Im częściej się wyraża uczucia pozytywne, tym częściej się je przeżywa,
oczywiście o ile osoba, z którą jesteśmy w kontakcie nie ma kłopotów z
ich przyjmowaniem.
Wyrażanie uczuć pozytywnych może sprawić, że poczujemy się uciążliwie
zobowiązani, jeżeli wyrażamy uczucia, których naprawdę nie przeżywamy.
Niektórzy sprowadzajÄ… bogactwo uczuć pozytywnych do dwóch wyrażeÅ„ - luÝ
biÄ™ ciÄ™ i kocham ciÄ™, przy czym obawiajÄ… siÄ™, że pierwsze może być nieÝ
bezpiecznie rozumiane jako wstęp do drugiego.
Przy takiej perspektywie, caÅ‚kowicie odpowiedzialne wyrażanie uczuć poÝ
zytywnych mogłoby mieć miejsce rzadko i pewnie wobec nielicznych osób w
naszym życiu.
Na szczęście istnieje wiele różnych odmian uczuć pozytywnych i wiele
trafnych wyrażeń dla ich określania, które - swobodnie stosowane - mogą
pomóc nam dokładnie poinformować otoczenie o tym co i w jakim stopniu
budzi naszą pozytywną reakcję. Oto przykładowa lista takich wyrażeń:
-Podobało mi się to, co powiedziałeś czy zrobiłeś.
-Mam do ciebie zaufanie.
-Lubię z tobą rozmawiać.
-Było mi przyjemnie spędzić ten czas z tobą.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]