[ Pobierz całość w formacie PDF ]
żuchwa, lemiesz, kość sitowa i gnykowa. Kości twarzy są połączone między sobą nieruchomo
z wyjątkiem żuchwy. Kość nosowa ma kształt czworobocznej płytki lekko wygiętej, stanowi
część nosa zewnętrznego. Aączy się u góry z kością czołową, z boku z wyrostkiem czołowym
szczęki, przyśrodkowo z kością drugostronną. Kość jarzmowa leży z boku twarzy, posiada
trzon i dwa wyrostki. Wyrostek skroniowy łączy się z wyrostkiem jarzmowym kości jarzmowej i
38
tworzy łuk jarzmowy. Wyrostek czołowy łączy się z kością czołową i skrzydłem wielkim kości
klinowej. Trzon ma trzy powierzchnie:
oczodołową, która tworzy część ściany bocznej oczodołu, skroniową, która tworzy część
powierzchni skroniowej i policzkową zewnętrzną, wyczuwalną pod skórą twarzy. Szczęka
składa się z trzonu i czterech wyrostków:
czołowego, jarzmowego, podniebiennego i zębodołowego. Trzon stanowi część środkową
szczęki. Posiada on powierzchnię górną części oczodołową, która tworzy ścianę dolną
oczodołu, powierzchnię tylną czyli podskroniową tworzącą płaszczyznę podskroniową,
powierzchnię przyśrodkową czyli nosową, zwróconą do jamy nosowej i powierzchnię przednią,
macalną pod skórą twarzy. Brzeg powierzchni przedniej ogranicza razem z kośćmi nosowymi
otwór gruszkowaty prowadzący do jamy nosowej. Brzeg górny tworzy brzeg podoczodołowy.
Powierzchnia nosowa posiada duży otwór prowadzący do zatoki szczękowej do tyłu od tego
otworu przyrasta do trzonu szczęki blaszka pionowa kości podniebiennej. Wyrostek czołowy
szczęki ogranicza ścianę boczną jamy nosowej, dochodzi do kości czołowej leżąc dobocznie
od kości nosowej. Wyrostek jarzmowy zrasta się z kością jarzmową. Wyrostek podniebienny
ma kształt lekko wypukłej płytki kostnej ustawionej prawie poziomo. Aączy się z wyrostkiem
podniebiennym drugiej szczęki i tworzy przednią część podniebienia twardego a zarazem do
jamy nosowej. Wyrostek zębodołowy, jak wskazuje nazwa, posiada szereg zębodołów
przeznaczonych dla korzeni zębów. Szczęka leży w środkowej części twarzy i łączy się z
następującymi kośćmi:
czołową, nosową, łzową, sitową, jarzmową, podniebienną, klinową i małżowiną nosową dolną.
Kość łzowa jest to mała cienka kostka leżąca w ścianie przyśrodkowej oczodołu między
wyrostkiem czołowym szczęki a kością sitową. Kość łzowa tworzy razem z wyrostkiem
czołowym szczęki, kanał nosowo_łzowy prowadzący z oczodołu do jamy nosowej. Kość
podniebienna składa się z blaszki poziomej i pionowej ustawionych w stosunku do siebie pod
kątem prostym. Blaszka pozioma łączy się z wyrostkiem podniebiennym szczęki i tworzy
część tylną podniebienia twardego. Blaszka pionowa przyrasta do trzonu szczęki i tworzy
część ściany bocznej jamy nosowej. Przyrastają do niej małżowiny nosowe środkowa i dolna.
U góry blaszka pionowa dochodzi do oczodołu i uzupełnia jego ścianę dolną. Małżowina
nosowa dolna ma kształt lekko zwiniętej blaszki kostnej, przyrasta do ściany bocznej jamy
nosowej. Pod małżowiną biegnie przewód nosowy dolny. %7łuchwa jest największą kością
nieparzystą. Składa się z trzonu i dwóch gałęzi. Trzon ma kształt podkowiasty, brzeg górny
jest zgrubiały i tworzy część zębodołową zawierającą podobnie jak w szczęce zębodoły. Na
powierzchni zewnętrznej trzonów znajduje się w linii środkowej guzowatość grudkowa, na
powierzchni wewnętrznej linia przyczepu mięśnia żuchwowo_gnykowego. W trzonie biegnie
kanał żuchwy, a w nim nerwy i naczynia dla zębów. Z trzonu wyrastają pod kątem prostym
dwie gałęzie, miejsce odejścia gałęzi nazywa się kątem żuchwy. Gałąz zakończona jest
dwoma wyrostkami, przednim zwanym dziobiastym, do którego przyczepia się mięsień
skroniowy i tylnym kłykciowym. Wyrostek kłykciowy jest zakończony główką pokrytą
powierzchnią stawową, poniżej główki jest szyjka. Na wewnętrznej powierzchni gałęzi jest
39
otwór prowadzący do kanału żuchwy. Lemiesz jest to płaska kość leżąca w linii środkowej
jamy nosowej i tworząca część jej przegrody. Lemiesz łączy się z kością sitową, klinową i
podniebieniem twardym. Kość sitowa jest wstawiona między kości czaszki mózgowej i
twarzowej. Składa się z blaszki poziomej, pionowej i dwóch błędników. Blaszka pozioma
znajduje się we wcięciu sitowym kości czołowej i jest podziurkowana - stąd nazwa kość
sitowa. Stanowi ona część sklepienia jamy nosowej, łączy jamę nosową z przednim dołem
czaszkowym. Blaszka pionowa zwisa do jamy nosowej i tworzy przednio_górną część
przegrody nosowej. Po bokach blaszki pionowej zwisają do jamy nosowej dwa błędniki czyli
labirynty. Błędnik posiada bardzo delikatną ścianę boczną, która stanowi ograniczenie
przyśrodkowej ściany oczodołu, zaś ze ściany przyśrodkowej wyrastają do jamy nosowej
małżowiny nosowe. Zazwyczaj są dwie - górna i środkowa, może być trzecia najwyższa. W
błędniku znajdują się komórki sitowe, podzielone na przednie i tylne. Mają one połączenie z
jamą nosową. Kość gnykowa związana jest rozwojowo z kośćmi twarzoczaszki. Leży na szyi,
zawieszona na mięśniach przednich szyi. Ma kształt podkowy, której część środkowa to trzon,
z którego wyrastają rogi większe i rogi mniejsze. Kość gnykową można wyczuć na szyi
przesuwając palce od żuchwy ku dołowi. Leży ona na granicy okolicy podbródkowej i
przedniej powierzchni szyi.
Połączenia kości czaszki
Kości czaszki mózgowej są połączone nieruchomo przy pomocy pasm tkanki łącznej i
chrząstki. Na sklepieniu czaszki między kośćmi czołową, ciemieniowymi i potyliczną znajdują
się szwy zębate. Brzegi kości sąsiadujące ze sobą są nierówne i zachodzą między siebie,
pozostawiając bardzo wąskie przestrzenie wypełnione tkanką łączną. Między łuską kości
skroniowej a kością ciemieniową jest szew łuskowy, w którym brzegi obu kości są ścięte
skośnie i przez to spłaszczone. Na podstawie czaszki znajdują się między sąsiadującymi ze
sobą kośćmi niewielkie ilości chrząstki, są więc chrząstkozrosty. Połączenia kości zmieniają
się w zależności od wieku. W okresie płodowym i po urodzeniu między brzegami kości
sklepienia znajduje się większa ilość tkanki łącznej, która stopniowo zanika. Przestrzenie
zawierające taką tkankę łączną noszą nazwę ciemiączek. Największe ciemiączko przednie
znajduje się między kością czołową i kośćmi ciemieniowymi. Może ono dochodzić do 5
centymetrów długości i około 3-5 szerokości. Utrzymuje się ono najdłużej, zarasta między
pierwszym a drugim rokiem życia. Ciemiączko tylne znajduje się między kośćmi
ciemieniowymi a kością potyliczną, jest ono znacznie mniejsze od przedniego. Po bokach
kości ciemieniowych, między nimi a kośćmi skroniowymi, klinowymi a potyliczną leżą małe
[ Pobierz całość w formacie PDF ]